Etik İlkeler

Nesir: Edebiyat Araştırmaları Dergisi, akademik yayıncılıkta etik bütünlük ve bilimsel sorumluluk ilkelerini merkezine alan bir anlayışla hareket eder. Bilginin serbest dolaşımını, düşünsel çoğulluğu ve akademik dürüstlüğü önceleyen Nesir, içerik kalitesi ile yayın sürecinin şeffaflığı ve güvenilirliğiyle akademik kamuya karşı sorumluluk taşır.

Dergimiz, etik standartlar konusunda başta COPE (Committee on Publication Ethics) olmak üzere, Budapest Open Access Initiative (BOAI), DOAJ (Directory of Open Access Journals), OASPA (Open Access Scholarly Publishers Association) ve WAME (World Association of Medical Editors) tarafından yayımlanan “Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing” ilkelerini temel alır. Bu kurumların yayımladığı yönergeler, yayıncılık sürecinde açıklık, tarafsızlık ve hesap verebilirlik ilkesini kurumsal teminat altına almak amacıyla kabul edilmiştir.

Ayrıca Nesir, açık erişim yayıncılığına ilişkin etik ilkeleri tanımlayan ve bu alandaki öncü belge olarak kabul edilen Budapest Open Access Initiative (BOAI) metnini desteklemektedir. Bu bağlamda akademik bilgiyi üretmek ve onu kamusal erişime açık hâle getirmekle yükümlü olduğunun bilincindedir.

Nesir, aşağıdaki taahhütleri etik politikasının asli ilkeleri olarak kabul eder:

  • Yayın süreçlerinde şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlamak,
  • Tüm paydaşların (yazar, hakem, editör, okuyucu) etik sorumluluklarını tanımlamak ve korumak,
  • Yayımlanan her çalışmanın bilimsel bütünlük taşımasını temin etmek,
  • Açık erişimi, bilimsel bilgiye evrensel erişimin demokratik bir hakkı olarak görmek,
  • Etik ihlallerle mücadelede ulusal ve uluslararası standartlarla uyumlu süreçler yürütmek.

Bu çerçevede dergimiz, tüm yayın süreçlerinde COPE tarafından önerilen etik davranış standartlarını benimser ve uygular. Yazar, hakem, editör ve okuyucular arasında güvene dayalı bir akademik etkileşimi mümkün kılmak amacıyla, Nesir’e gönderilen tüm yazılar aşağıda ayrıntılı olarak açıklanacak etik ilkelere ve sorumluluklara uygun olmalıdır.

Araştırma ve Yayın Etiği

Nesir: Edebiyat Araştırmaları Dergisi, bilimsel araştırma ve yayıncılıkta dürüstlük, açıklık ve akademik sorumluluk ilkelerine sıkı sıkıya bağlıdır. Bu çerçevede, araştırma sürecinin tüm aşamalarında doğruluk ve güvenilirlik temel alınmakta; yayımlanan her metnin içerik ve etik bütünlük bakımından değerlendirildiği bir denetim mekanizması işletilmektedir.

Bilimsel Dürüstlük ve Etik Dışılıklar

Aşağıdaki davranışlar etik dışı kabul edilmekte ve ciddi yayın ihlalleri olarak değerlendirilir:

  • İntihal (Plagiarism): Başka bir araştırmacının ifadelerini, fikirlerini, verilerini ya da bulgularını uygun atıf yapmadan kısmen veya tamamen kullanmak.
  • Veri Uydurma (Fabrication): Gerçekte var olmayan verileri, kaynakları, alıntıları veya bulguları üretmek ve bu şekilde sunmak.
  • Veri Çarpıtma (Falsification): Araştırma verilerini yanıltıcı biçimde değiştirmek, eksiltmek veya sonuçları yanlış yansıtacak biçimde seçici sunmak.
  • Tekrar Yayın (Redundant/Duplicate Publication): Aynı çalışmayı, önemli farklılıklar içermeksizin birden fazla yerde yayımlamak veya yayımlanmış bir çalışmayı yeni gibi sunmak.
  • Haksız Yazarlık (Unjustified Authorship): Katkısı olmayan kişileri yazar olarak belirtmek (gift authorship), katkısı olan kişileri dışlamak (ghost authorship) ya da sadece itibarı nedeniyle bir kişiye yazarlık vermek (guest authorship).
  • Etik Onayın Yokluğu: Gerekli etik kurul onayı alınması gereken araştırmalarda bu sürecin işletilmemesi veya yanıltıcı belge sunulması.

Soruşturma ve Yaptırım Süreci

Bu tür etik dışı eylemlere dair herhangi bir şüphe ya da bildirim alınması durumunda, Nesir editoryal kurulu COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından yayımlanan Flowcharts ve Guidelines doğrultusunda sistematik bir değerlendirme süreci başlatır.

Bu süreçte:

  • İlgili taraflardan (yazar, hakem, editör) yazılı açıklamalar istenir.
  • Bulgular doğrultusunda gerekirse makale reddedilir veya yayından kaldırılır.
  • Etik ihlalin ciddiyetine göre kurumlara bilgi verilir veya yasal süreç başlatılır.
  • Tüm süreç belgelenir ve şeffaflık ilkesi doğrultusunda derginin kayıtlarında saklanır.

Dergimiz, bu tür ihlallerin bireysel ve kurumsal güveni zedelediğinin farkında olarak; araştırma ve yayın etiği ihlallerine karşı sıfır tolerans politikası benimser.