Penâhî Mecmuası (Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 4922) ve MESTAP’a Göre Tasnifi

Özet

Bu çalışma, mecmua türüne yönelik geliştirilebilecek mecmuada metinlerarası ilişkiler ve mecmua-mürettip ilişkileri gibi yeni bakış açılarını Penâhî Mecmuası üzerinden ele almaktadır. Bu mecmua, Penâhî mahlasıyla bilinen Mustafa Müslim Ocak (ö. 1945) tarafından 1902 tarihinde derlenmiştir. Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 4922 demirbaş numarasında Mecmû'a-i Eş'âr adıyla kayıtlı bu mecmua, bu çalışmada Penâhî Mecmuası olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmanın ilk amacı, mürettibi ve istinsah tarihi bilinen bir mecmuanın okuyucusuna sağladığı imkânları ortaya koymaktır. Çalışmanın ikinci amacı ise, mecmuanın tasnifi ile MESTAP projesine katkı sağlamaktır. Mürettibin yazım tercihleri ve hataları, mecmuasında yer verdiği şairler ve şiir sayıları, kendine ait metin/şiir veya not içermesi, mürettibin edebi zevki ve tasavvufi görüşleri gibi yönleriyle Penâhî Mecmuası'nın incelenmeye değer birçok malzemeye sahip olduğu görülmektedir. Bu mecmuadaki malzemelere ilişkin geliştirilen bakış açısının, benzeri özelliklere sahip diğer mecmualara da uygulanması ve içeriklerinin MESTAP projesi ile araştırmacılarla buluşturulması mecmua çalışmaları için önemli kazanımlar sağlayacaktır.

Referanslar

1. Aynur, Hatice, Müjgan Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru ve Ali Emre Özyıldırım (hazırlayanlar). Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı. İstanbul: Turkuaz, 2012.
2. Gürbüz, Mehmet. “Şiir Mecmuaları Üzerine Bir Tasnif Denemesi.” Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı içinde, hazırlayanlar Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru ve Ali Emre Özyıldırım, 97-113. İstanbul: Turkuaz, 2012.
3. Hilmî. Mehmed Ali Hilmi Dedebaba Dîvânı. Hazırlayan Gülbeyaz Karakuş. İstanbul: Revak, 2012.
4. Kara, Mustafa. Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi. İstanbul: Dergâh, 2018.
5. Kılıç, Atabey. “Mecmûa Tasnifine Dâir.” Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı içinde, hazırlayanlar Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru ve Ali Emre Özyıldırım, 75-96. İstanbul: Turkuaz, 2012.
6. Köksal, M. Fatih. “Şiir Mecmualarının Önemi ve ‘Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ (MESTAP).” Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı içinde, hazırlayanlar Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru ve Ali Emre Özyıldırım, 409-431. İstanbul: Turkuaz, 2012.
7. Köprülü, M. Fuad. Edebiyat Araştırmaları. Ankara: TTK, 1999.
8. Maden, Fahri. Bektaşî Tekkelerinin Kapatılması. Ankara: TTK, 2020.
9. Penâhî. Mecmû’a-i Eş’âr (Penâhî Mecmuası). Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 4922, 51 varak.
10. Sevengil, Ahmet. Çağımızın Halk Şairleri. İstanbul: Atlas, 1967.
11. Yılmaz, Mehmet. “Darendeli Şairlerden Penâhî.” Somuncu Baba Kültür Edebiyat ve Araştırma Dergisi, no. 6 (Eylül 1995): 37-40.