Makale Çağrısı: Edebiyat ve Beden: Varlık ve Yazı Arasındaki İlişkiler

Nesir: Edebiyat Araştırmaları Dergisi, edebiyatın bedensel deneyimi nasıl yazıya dönüştürüp görünür kıldığını ve bedenin de edebî anlamı nasıl ortaya çıkarıp şekillendirdiğini yeniden ele almayı amaçlayan Ekim 2026 tarihli 11. sayısına makale başvurularını kabul etmektedir.

Hem ürettiğimiz hem de maruz kaldığımız çağdaş kültür, bedeni edebiyatla, edebiyatı da bedenle yeniden düşünmek için çok sayıda yeni gerekçe ve aciliyetler doğurmaktadır. Pandemi sırasında fiziksel temasın kaybolması, bedenin sosyal ve duygusal bağlamlardan tecritini yoğunlaştırırken, hız, mesafe ve yüzeyselliğin hakim olduğu dijital kültür, dokunsal anlam ve bedenle karşılaşma olasılığını aşındırıyor. Kimlik, cinsiyet ve temsil üzerine güncel teorik tartışmalar bedenin görünürlüğünü artırmış olsa da, edebiyatın bedeni yeniden yazma gücünü veya bedenin edebî anlam ve deneyimi şekillendirmedeki özgün rolünü yeterince ön plana çıkaramamaktadır. Buna karşın, Nietzsche ve Foucault’dan Merleau-Ponty ve Kearney’e  kadar birçok düşünür, bedeni anlam, algı ve yorumlamanın ayrıcalıklı bir merkezi olarak yeniden teyit etmektedir.

Bedenin edebiyatta muhtelif tasvirleri ve edebiyatın bedensel anlamı, farklı tarihsel dönemlerin varlık anlayışını ve kültürel normlarını yansıttığı kadar, bu anlayışları sorgulayan, yeniden anlamlandıran ve dönüştüren bir alan olarak da belirir. Beden, antik trajedilerde ilahi sınırın eşiği olarak belirirken, Ortaçağ anlatılarında çileyle arınan bir varlık olarak kutsallaşır; Rönesans’ta görünürlük ve ölçülebilirlik üzerinden idealleştirilir. Modern romanda çoğu zaman disipline edilen ve cinsiyetlendirilen bir yapıya bürünürken; çağdaş anlatılarda yerinden edilen, çoğalan ve akışkan bir varlık hâline gelir. Bu tür temsiller özellikle posthümanist ve transhümanist tartışmalar içinde ön plandadır. Bu nedenle, yalnızca günümüzün beden-odaklı kuramsal tartışmalarıyla ilişki kuran değil, aynı zamanda edebî ve kültürel tarih boyunca bedenin anlamlandırılması, temsili ve kuramsallaştırılması süreçlerini takip eden yazılara da bu sayıda yer verilmesi hedeflenmektedir.

Edebî düşüncenin kendine has bazı belirli krizleri –örneğin dil ile dünya arasındaki bağın zayıflaması, deneyimin tenselliğini yitirmesi, okumanın bedensizleşmesi gibi– ancak beden üzerinden düşünülerek yeni bir zemine oturtulabilir. Bu çağrı bu bağlamda edebiyatı anlam ile hissin, yazı ile yaşantının, kelime ile dünyanın arasında salınan ontolojik bir eşik olarak düşünmeye ve anlamaya davet ediyor.

Bu sayıda Türkçe veya İngilizce yazılmış araştırma makaleleri ile kitap değerlendirmeleri kabul edilmektedir. Gönderilecek yazıların Nesir’in yazım ve atıf kurallarına uygun biçimde hazırlanması ve nesirdergisi.com adresindeki çevrim içi makale gönderim sistemi üzerinden, 1 Ağustos 2026 tarihine kadar sisteme yüklenmesi gerekmektedir. Yazılar aşağıdaki konularla sınırlı olmamakla birlikte, bu alanlara odaklanabilir:

• Edebiyatın ontolojisi ve beden: Yazının varlıkla tensel ilişkisi
• Anlamın bedenselleşmesi: Yazı, jest, nefes ve edebî form
• Bedenin edebî tasavvuru: Biçim, temsil ve muhayyile
• Edebî türlerin tensel sınırları: Lirik, dramatik ve epik bedenler
• Dramatik edebiyatta beden: Bedensellik, performans ve metin
• Beden ve anlatı mekânı: Bedensel deneyim üzerinden kurulan mekânsal anlamlar
• Bedenin zamansallığı ve edebiyatın ritmi: Nabız, döngü, kesinti
• Dilin bedensel dayanakları: Ses, tonlama ve edebiyatın tensel kaynakları
• Bedenin tanıklığı: Edebî metinlerde yara, hafıza ve hatıra
• Bedenin edebî dil üzerindeki etkisi: Sessizlikler, kekemelikler, çığlıklar
• Beden ve etki: Edebî metinlerin okurda yarattığı somatik yankılar
• Bedenin sınırları, edebiyatın imkânları: Ten, ölüm ve yazı
• Edebî metinlerde tensel kriz: Bedenin kaybı, çoğalması ya da yokluğu
• Yazıda özneleşme ve bedensel deneyim: “Ben”in tensel inşası
• Beden ve iktidar: Yazınsal temsillerde kontrol, direnç ve dönüşüm
• Edebiyatın bedene dokunuşu: Dokunma fiiliyle okuma ve yazma arasındaki ilişki
• Beden ve erişilebilirlik: Engellilik, destekleyici teknolojiler, yardımcı hayvanlar ve alternatif okuma/yazma biçimleriyle edebî etkileşimler