Jeannie Baker’ın Resim Kitaplarında Görülmeyen Şiddetin İzini Sürmek

Özet

Bu makale sessiz kitap ya da yazısız kitap olarak da tanımlanan iki metinsiz resimli kitap ve bir resimli kitabın ekoeleştirel bir analizini sunmaktadır. Avusturalyalı görsel sanatçı ve film yapımcısı Jeannie Baker’ın Window, Belonging ve The Hidden Forest isimli kitaplarının yakın okumasının yapıldığı makalede tanık olma teorileri ve bu eylemin yazma ve okuma pratikleriyle ilişkisi irdelenmektedir. Metinden görsele geçilen noktada tanık olma teorileri insan özneyi sorumlu koltuğuna oturtur. Bir başka deyişle, birey sadece görerek tanık olduğu kaybı ya da tahribatı ve bunlardaki eyleyen olarak rolünü kabullenir. Çevresel felaketler ve iklim krizi bağlamında, hızlı şehirleşme, sanayileşme ve insan kaynaklı çevresel sömürü mekâna ve zamana yayılarak kaybın büyüklüğünü anlamayı zorlaştırır. Doğal çevredeki değişimler insan eliyle gerçekleştiğinden ve bu durum bireyin çevreyle olan ilişkisini ve diğer varlıkların özneliğini düşünmeyi gerekli kıldığından Baker’ın kitapları özne kavramını ve özne pozisyonunu tartışmaya açar. Belonging ve Window kitaplarında resmedilen değişim yavaşça ve fark edilmeden olur. Hidden Forest kitabında ise çevreyle ilişkisini zaten kaybetmiş bireyin kendi yıkıcı doğasıyla yüzleşmesi anlatılır. Baker’ın çizimleri ve kolajları okuru da özne pozisyonuna oturtur ve tanık olma eylemi üzerinden kendini kurgusal karakterle özdeşleştirmesi beklenilir.