Zamansız’da Bilinmezin Temsili: Kozmik Budalalar
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10990715Anahtar Kelimeler:
Zamansız, kozmik budala, varoluş, yeryüzü, bulanıklık, türler-arasılık, kültürel ekolojiÖzet
Latife Tekin’in Zamansız adlı pandemi dönemi anlatısı ölümle yüz yüze gelinen ve felaket karşısında var olmanın yolunu bir-oluşla arayan bir metindir. Ötekiye yani insan-dışına, içine aldığı ekolojik alanda yer açan anlatı, yazarın eko-eleştirel tavrına önceki eserlerinden farklılaşarak bilinmezin sularında gezinen eko-lirik bir nitelik katar. Eko-lirik olanın bilinmez yanıyla bir yeryüzü varoluşu olarak aktarıldığı anlatıda meçhul özneler ve bulanıklıklar inşa edilir. Bu özneler ve bulanıklıkların aşk ve ölüm mefhumlarının sınır tanımayan yanıyla metne yedirilişini sağlayan, sürekli sallantıda olmayı arzulamaları ve ancak bu şekilde var olabilecekleri tutkularıdır. Bu çalışma Isabelle Stengers’in ötekinin temsili olan “kozmik budala” kavramıyla ve Hubert Zaph’ın edebiyatı bir kültürel ekoloji alanı olarak görme pratiğiyle anlatıda öznelerin ötekiliklerinin ve ötekiye çağrılışlarının izini sürecektir. Bunu yaparken ötekiyi temsil eden budalanın kendine has işlevleri olan “yavaşlatma”, “acı çekme”, “afallama”, “afallatma” ve “bulanıklaşma” eylemleri ele alınacak ve bu eylemler metinde bilinenin, insan-dışının da dahil olduğu bilinmez ve muğlak olanda geçersiz kılınmaya çalışılması ve sınırlarının ısrarla ihlal edilmesi üzerinden anlamlandırılacaktır.
Referanslar
Agamben, Giorgio. Açıklık: İnsan ve Hayvan. Çeviren Meryem Mine Çilingiroğlu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
Altuğ, Fatih ve Ezgi Hamzaçebi. “Aşkın Sularında: Latife Tekin.” YouTube. Erişim Ocak 2024. https://www.youtube.com/watch?v=ZX3bmrFs3ho.
Bataille, Georges. Lanetli Pay. Çeviren Işık Ergüden. Ankara: Dost Kitabevi, 2011.
Braidotti, Rosi. İnsan Sonrası. Çeviren Öznur Karakaş. İstanbul: Kolektif Yayınları, 2014.
Deleuze, Gilles. Felsefe Nedir?. Çeviren Turhan Ilgaz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
Derrida, Jacques. Writing and Difference. Çeviren Alan Bass. Chicago: University of Chicago Press, 1978.
Ergenç, Ahmet. “Zamansız: Yazı ve İhlal.” K24 Kritik. Erişim 31 Ocak 2024. https://t24.com.tr/k24/yazi/zamansiz-yazi-ve-ihlal,3819.
Gündoğan İbrişim, Deniz. “Kozmopolitikanın İzinde: Özneler, Eko-kozmopolitanizm, İmkânlar ve Duvarlar.” Cogito 95-96 (2019): 262-273.
Hitchcock, Loise A. Kuramlar ve Kuramcılar. Çeviren Seda Pekşen. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
Stengers, Isabelle. “The Cosmopolitical Proposal.” Making things Public: Atmospheres of Democracy, edited by Bruno Latour ve Peter Weibel, 994-1003. Cambridge, MA: MIT Press, 2005.
Tekin, Latife. Zamansız. İstanbul: Can Yayınları, 2022.
Zapf, Hubert. “Literary Ecology and the Ethics of Texts.” In Reexamining Literary Theories and Practices, edited by Ralph Cohen, 847-868. Baltimore, Maryland: John Hopkins University Press, 2008.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Nesir: Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.