Makale Çağrısı: "Edebiyat ve Sinemada Çevirmen Temsilleri"

09.05.2023

Misafir Editör:
Dr. Nefise Kahraman (Toronto Üniversitesi)

Wes Anderson'ın Isle of Dogs filminden Denis Villeneuve'ün Arrival'ına, Carol Shields'in Unless romanından Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna'sına, çevirmen karakterlerle hem beyaz perdede hem de kurmaca eserlerde sıkça karşılaşıyoruz. Nesir: Edebiyat Araştırmaları Dergisi’nin yedinci sayısı, edebiyatta ve sinemada temsil edildikleri halleriyle çevirmenlerin çağdaş toplumlardaki rolünü odağına alıyor.

Nesir’in bu sayısı ilhamını Çeviribilim alanında son on yılda ivme kazanmış, hem çeviri ediminin hem de çevirmenlerin kurgusal temsillerini dikkate alan ve eleştirel bakış açısıyla değerlendiren araştırma sahasından alıyor. Kurmacaya yönelik bu dikkat Çeviribilim alanında “kurgusal sapma” (fictional turn) olarak da anılmakta. Denise Kripper'in Narratives of Mistranslation: Fictional Translators in Latin American Literature (2023) adlı kitabı gibi son yıllarda çıkan çalışmalar da bu araştırma sahasının hâlâ canlılığını koruduğunu kanıtlar nitelikte. Bu doğrultuda Nesir bu sayısında, çevirmen emeğinin ve profesyonel çevirmen kimliğinin başta edebiyat ve sinema olmak üzere çeşitli sanat dallarındaki temsili üzerine hem Çevirmen Çalışmaları (Translator Studies) hem de Edebiyat ve Film Çalışmaları alanlarının ilgili kuramlarını dikkate alarak yazılmış Türkçe ya da İngilizce akademik makalelere yer verecektir.

Aynı zamanda bu sayı, yapay zekâ alanındaki son gelişmeler ışığında; iş güvenliği, çalışma koşulları, telif hakkı ihlalleri, etik hususlar, veri gizliliği, teknoloji sebepli işsizlik, beceri aktarımı ve yapay zekânın insan yeteneklerini artırma potansiyeli açısından mesleğin geleceğine odaklanan eleştirel deneme ve spekülatif kurgu türündeki yazıları da kabul edecek. Kitap değerlendirmesi ve herhangi bir dilden Türkçe veya İngilizceye yapılan çeviriler de yayımlanmak üzere değerlendirilecektir. Yazılarınızı 31 Ağustos 2024 tarihine kadar https://nesirdergisi.com/ üzerinden gönderebilirsiniz.

Bunlarla sınırlı olmamakla beraber bu sayıda yer bulabilecek örnek temalar şu şekilde:

  • Arabulucu ve çatışma çözümünde uzman çevirmenler
  • Savaş bölgelerinde çevirmenler
  • Gizli ajan, hafiye, dedektif kimliğinde çevirmenler
  • Tercümanlık yapan çok dilli çocuk karakterler
  • Göçmen, sürgün, sığınmacı kimliğinde çevirmenler
  • Çevirmen anıları
  • Çevirmenler ve teknoloji arasındaki etkileşim
  • ChatGPT ve benzeri yapay zeka araçlarının piyasaya sürülmesiyle meslek tanımında değişimler
  • Bilimkurguda çevirmen temsilleri
  • Çevirmenler ve mesleki suistimal/metne sadakatsizlik
  • Kendi kendini çevirenler
  • Çevirmenlerin kasıtlı olarak görmezden gelinmesi
  • Çevirmenler ve insan dışı varlıklar arasındaki iletişim
  • Çevirmenler ve yayıncılar arasındaki dinamik ilişkisellik